Checklist ‘Digitale toegankelijkheid voor de overheid in 7 stappen’
Europa schrijft voor dat iedereen websites van de overheid moet kunnen gebruiken. Dus óók de bezoeker met een beperking. Ditzelfde geldt voor besloten sites, zoals intranet of community-platforms. Hoe je dat doet? Wij helpen met een handig stappenplan, met hierin de belangrijkste links en tools. En: bekijk ook ons webinar voor communicatieprofs dat we in 2020 organiseerden!
Allereerst een hart onder de riem voor iedereen die werkt bij een ministerie, gemeente, waterschap, rijksoverheid of zbo en nog hard aan de bak moet: een website toegankelijk maken kost even tijd maar levert veel op. Het leidt tot een meer begrijpelijke, logische website en beter vindbare content voor ál je gebruikers! Aan de slag dus.
Stap 1) Regel commitment
Ook al valt de website onder jouw verantwoordelijkheid als communicatieprof, je bestuurder is eindverantwoordelijk. Met hem of haar bespreek je het belang van gebruiksvriendelijkheid. Digitale toegankelijkheid als ‘positief frame’ dus.
Andere onderwerpen om aan te snijden: creëren van bewustzijn bij medewerkers, compatibiliteit met andere systemen en het afwenden van een mogelijk financieel risico. Moet je bestuurders nog zien mee te krijgen in het hoe en waarom van het aanpassen van de website(s)? Je betrekt ze met deze argumenten.
Stap 2) Bepaal: wie doet wat?
Help! Alles zelf doen? Nee natuurlijk niet! Lees dit handige document over de taken en rollen bij digitale toegankelijkheid. Belangrijk is dat het belang van toegankelijkheid wordt onderkend in alle stappen, in het contentproces, de online interactie en de inkoop, tot de ontwikkeling van app’s en systemen.
Stap 3) Check de techniek
Verdiep je in de vraag: waarin voorziet het contentmanagementsysteem (CMS) eigenlijk al automatisch? Veel van de eisen hebben namelijk te maken met techniek en code. Grote kans dat de softwareleverancier ‘aan de achterkant’ al het nodige heeft geregeld en de website op veel technische onderdelen inmiddels voldoet.
Stap 4) Adopteer een nieuwe contentroutine
Alle content moet vanaf september 2018 toegankelijk zijn. Content van vóór die tijd die nog steeds actueel is, moet ook toegankelijk worden. Toegankelijkheid van teksten zit hem allereerst in de structuur: is de opbouw logisch? Maar een toegankelijke tekst is ook begrijpelijk. Die begrijpelijkheid kun je onder meer vergroten door duidelijke titels en (tussen)koppen te gebruiken: waar gaat de tekst over?
Verder is van belang:
Geef ook in het CMS aan wat de titel en kopjes zijn.
Voeg duidelijke beschrijvingen toe aan hyperlinks.
Maak ondertitelingen voor vlogs en videoproducties.
Voeg altteksten toe aan afbeeldingen en bijlages.
Dit alles is enerzijds een kwestie van schrijven, anderzijds van het gebruiken van de juiste knoppen van de editor in het CMS. In de dagelijkse routines van de redactie zal dus het nodige veranderen. Maar: hiermee help je niet alleen bezoekers, maar verbeter je ook de vindbaarheid van je content in zoekmachines. Een goede investering dus!
Stap 5) Omschrijf wat je ziet
Visuele informatie op een site wordt niet herkend door voorleessoftware. Denk aan een pijl, een groen vinkje of rood kruis. Daarom is het belangrijk om alle informatie die je met kleur of vorm overbrengt ook met tekst over te brengen. Ook essentieel: zorg dat het contrast tussen voor- en achtergrondkleuren voldoende is. Want veel mensen kunnen – vaak zonder dat ze het weten – geen verschil tussen kleuren zien. Twijfel je? Er zijn verschillende tools beschikbaar om te kijken of kleuren voldoende contrasteren, bijvoorbeeld Contrast Ratio en WAVE.
Nog veel meer tips over de vormgeving vind je hier.
Stap 6) Verduidelijk de navigatie
Zorg dat blinden en slechtzienden niet de weg kwijtraken op je site. Bij het vormgeven van de navigatie en het menu is het daarom belangrijk om consequent te zijn: wat vindt de bezoeker waar? Verdiep je ook in wat je moet doen om de site geschikt te maken voor voorleessoftware of voor mensen die met hun toetsenbord navigeren.
Stap 7) Vermijd (zo veel mogelijk) pdf’s
Een pdf is een ‘printformat’ en niet voldoende digitaal toegankelijk. Zo is voor voorleessoftware het ontcijferen van teksten en tabellen in pdf’s een hele opgave. Voor je je verdiept in hoe je oude pdf’s toegankelijk maakt, stel jezelf de kritische vraag: heeft onze doelgroep deze pdf’s écht nog nodig?
Vaak blijkt het maken en verspreiden van pdf’s namelijk een gewoonte, zonder dat er een duidelijke reden is om ze te gebruiken. Maak ook bij een opdracht voor een nieuwe pdf de afweging: misschien is dit wel informatie die je als ‘gewone’ toegankelijke webcontent kunt opnemen, zodat iedereen het gewoon direct kan zien en snappen. Inclusief de voorleessoftware!
Soms is het vermijden van pdf’s niet mogelijk. In dat geval moet je er natuurlijk wél gewoon voor zorgen dat ze toegankelijk zijn. Hier zijn handige richtlijnen voor.
Meer weten?
ALLE verplichte toegankelijkheidseisen vind je op de website digitoegankelijk.nl.